Nhiễu loạn thông tin giá café

01/03/2011

Chưa bao giờ thông tin liên quan đến mặt hàng café lại nóng hổi như mùa vụ này khi giá café Robusta mấy ngày qua đã đạt mức kỷ lục trong lịch sử. Đây là giá thực hay ảo? Xuất hàng bán hay “găm hàng” đợi tăng giá? Một cuộc chiến về thông tin đang diễn ra nóng bỏng y hệt biểu đồ lên xuống của giá café…

Giá cafe đang tăng lên từng ngày
Liên tiếp trong mấy ngày gần đây, nhiều tổ chức thông tin, ngân hàng thế giới và hãng thông tấn lớn nhất thế giới đều khẳng định rằng: sản lượng café thế giới không hề thiếu hụt. Vậy tại sao giá café tăng nhanh đến chóng mặt và hiện đang đứng ở đỉnh cao trong lịch sử khi đầu vụ giá chỉ 28 triệu đồng/tấn, nhưng đến giữa vụ tăng trên 46 triệu đồng/tấn?
Nhiều tổ chức thông tin trên thế giới còn lớn tiếng rằng, nông dân ở các nước trồng café lớn là Braxin và Việt Nam “găm hàng” với hy vọng giá cao hơn nữa là lý do chính khiến giá tăng chứ không phải do thiếu cung. Đặc biệt, nhiều cơ quan dự báo quốc tế còn mạnh dạn khẳng định, sản lượng ở hai cường quốc café là Braxin (café Arabica) và Việt Nam (café Robusta), còn trúng mùa, dư thừa rất lớn và giá sẽ giảm nhanh…
Nhiều chuyên gia Việt Nam đã cảnh báo về “đòn gió” gây nhiễu loạn trên thông tin thị trường café của các tổ chức này. Thực chất, các cơ quan dự báo là lực lượng phục vụ cho người mua chứ không bao giờ vì người sản xuất, đặc biệt là nó được ồ ạt tung ra trong bối cảnh hết sức nhạy cảm như hiện nay. Chính bất công này đã khiến hàng triệu nông dân trồng café của Việt Nam cũng như nhiều nước luôn chịu cảnh điêu đứng vì giá bán thấp và ít khi được hưởng những thành quả mà đáng ra phải thuộc về mình.
Theo một ủy viên BCH Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, kiêm giám đốc một Công ty café ở TPHCM, giá café đang tăng cao nhất trong lịch sử do nhiều nguyên nhân, nhưng quan trọng nhất vẫn là nguồn cung (đặc biệt là café Arabica) đang thiếu hụt nặng (Colombia, Indonexia, Braxin…). Ông này cũng cho biết, hiện có hai sàn giao dịch café lớn trên thế giới: một là sàn Newyork chủ yếu là giao dịch café Arabica và sàn London chủ yếu giao dịch café Robusta. Các năm chênh lệch giữa giá café tại hai sàn chỉ từ 1.200 – 1.500 USD, nhưng hiện nay chênh lệch giữa hai sàn đã trên 3.400 USD/tấn: Arabica khoảng 5.850 USD/tấn , còn Robusta mới đạt gần 2.400 USD/tấn.
Điều này cho thấy, café Arabica (thế giới sử dụng khoảng 70%) đang thiếu hụt nghiêm trọng và Robusta trở thành lựa chọn để thay thế khiến giá Robusta được đẩy lên rất cao, dù ngay trong chính vụ của Việt Nam. Tất nhiên cũng có ảnh hưởng của việc đầu cơ tạm trữ, giá xăng dầu, điện nước tăng lên, nhưng đó chỉ là nguyên nhân thứ yếu. Tại sao tất cả các năm trước đầu vụ thu hoạch giá đều hạ, cuối vụ hết hàng giá mới cao. Nhưng hiện Việt Nam mới là chính vụ, sản lượng thu hoạch cả triệu tấn mà giá cứ tăng vùn vụt là như vậy? Chỉ có cung chênh lệch quá lớn với cầu mới có thể khiến giá café lên theo chiều thẳng đứng như thế!
Trong khi đó, ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (Vicofa) cũng nhiều lần búc xúc cho rằng, các tổ chức thông tin quốc tế đang “bày trò” và trở thành phát ngôn viên một chiều cho các doanh nghiệp nhập khẩu café lớn trên thế giới. Việc làm này cũng đã được chứng minh qua niên vụ 2009 – 2010, các tổ chức này dự báo rằng: Braxin sản lượng lên tới 50 triệu bao (60 kg/bao) nhưng thực tế chỉ có 39 triệu bao, còn Việt Nam tới 22 triệu bao nhưng hóa ra chỉ có 18 triệu bao mà thôi!
Được biết, ngay từ đầu niên vụ 2010 – 2011, Braxin bị hạn hán, ít mưa, cây bị vàng lá, rụng lá ảnh hưởng tới việc ra hoa và sản lượng vụ tới. Còn tại Việt Nam, sản lượng café vụ này do ảnh hưởng của hạn hán kéo dài nên hạt nhỏ, tỷ lệ cây già cỗi lên tới 30%. Và dự báo này đã đúng với thực tế sản lượng của các nước đều suy giảm từ 10 – 20%, khiến giá café trên thế giới bị tác động mạnh, liên tục phá vỡ kỷ lục về giá bán trong mấy ngày qua.
Có một nghịch lý đang diễn ra là, cứ khi nào giá café biến động theo chiều hướng tăng lên là tức khắc sẽ có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu café của Việt Nam rơi cảnh nợ nần, thậm chí phá sản. Đã có doanh nghiệp “dính chấu” hàng chục tỷ đồng vì phi vụ chốt giá sớm và đang bị ddooois tác quay như chong chóng. Tại sao như vậy?
Theo một chuyên gia ngành café, hiện đã có một số doanh nghiệp ký hợp đồng kỳ hạn nhưng chốt giá chỉ 1.800 – 1.900 USD/tấn, trong khi kho của mình chưa có café nên đã rơi vào tình cảnh sống dở, chết dở. Những doanh nghiệp này đnag phải đứng trước lựa chọn: nếu giao hàng sẽ lỗ nặng vì phải thu mua trong dân giá cao (giá Robusta xuất khẩu hiện đạt gần 2.400 USD/tấn); còn không giao hàng sẽ bị đối tác kiện ra tòa án quốc tế và bị phạt nặng.
Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp tự đưa mình vào “tròng” đều từng có “tiền án” làm ăn theo kiểu chộp giật, liều lĩnh đi ký khống, và chốt giá cách đây 2 – 3 tháng, trong khi kho vẫn trống rỗng café. Nếu doang nghiệp làm ăn đàng hoàng, không khéo, tập trung ký ngay, bán ngay khi trong kho đã có hàng thì 100% đều lãi to ( từ 1.500 – 2000 đ/kg trong hai tháng gần đây).
Cụ thể, theo ông Lê Đức Thống – Giám đốc Công ty XNK café 2/9 Đăk Lăk cho biết, Vicofa và Bộ Công thương đã cảnh báo tình trạng ký kỳ hạn, bán trừ lùi, chốt giá “khống” đã khiến nhiều doanh nghiệp thua lỗ nhiều năm nay. Trong tình hình giá café tăng mạnh như hiện nay thì doanh nghiệp nào cố tình làm ngược lại cảnh báo thì chắc chắn còn thua lỗ nặng nề hơn trước. “Nếu anh nào bị phá sản vì chuyện này thì đừng có đổ thừa không được cảnh báo và dư luận cũng sẽ lên án họ vì góp phần phá hoại sự ổn định và lớn mạnh chung của ngành café Việt nam”.
Ông Thống cũng cho rằng, để có thể tận dụng tối đa cơ hội vàng hiện nay của ngành café, các doanh nghiệp phải tính toán kỹ kế hoạch bán hàng của mình và đặc biệt là tuân thủ phương châm “hàng có tới đâu, chốt giá tới đó”.
Agroinfo - Theo Báo NNVN
Nguồn: Báo NNVN số 42 ngày 01.03.2011

 


Tin khác