Doanh nghiệp Việt trước áp lực đổi mới

13/10/2016

Vượt qua giai đoạn kinh tế khó khăn của đất nước, các doanh nghiệp Việt Nam (DN VN) đã chứng minh khả năng thích nghi và sinh tồn của mình, nhưng để chiến thắng trên sân chơi hội nhập, các DN phải sáng tạo và trở thành một phần trong cuộc Cách mạng khoa học và công nghệ lần thứ tư đang thay đổi rất nhiều ngành công nghiệp theo cách mà không ai tưởng tượng được.

Cuộc cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư sẽ tạo ra những áp lực cực lớn với cả cộng đồng DN và đội ngũ doanh nhân” – TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh tại Diễn đàn DN Việt Nam 2016 vừa được VCCI tổ chức tại Hà Nội

Phát biểu tại Diễn đàn DN Việt Nam 2016 với chủ đề “Doanh nghiệp Việt Nam vươn tới chuẩn mực toàn cầu” được tổ chức tại Hà Nội ngày 11/10 vừa qua, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – TS Vũ Tiến Lộc đã nhìn nhận rằng, 5 năm qua cũng là 5 năm DN phải chật vật với những nỗ lực tái cấu trúc để tồn tại. Và mặc dù đã bắt đầu thai nghén những DN mới tiềm năng, nhưng cộng đồng DN Việt Nam vẫn chưa định hướng được một diện mạo mới có thể tạo ra những đột phá có hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh để hội nhập.

Thế hệ DN cũ

“Sau 30 năm đổi mới, Việt Nam chưa có được một thế hệ các nhà công nghiệp với những thương hiệu và đẳng cấp cao trong khu vực và trên thế giới. Xét về tổng tài sản, một số DN có quy mô tương đối lớn được xếp hạng cao trong khu vực, nhưng nhìn chung về hiệu quả và chất lượng thì còn nhiều việc phải bàn” – TS Lộc trăn trở.

Đúng như ông Lộc nói, nền kinh tế Việt Nam hiện nay đã có những DN tư nhân tầm cỡ lớn có tổng tài sản lên tới hàng chục tỷ USD như Vingroup, Viettel, Vietjet hay Tập đoàn TH. Cũng đã có những doanh nhân được xếp vào danh sách những tỷ phú trên thế giới như ông Phạm Nhật Vượng. Nhưng những DN đó, những doanh nhân nổi tiếng đó hiện vẫn chủ yếu hoạt động trong khu vực tài chính ngân hàng và bất động sản.

Hơn nữa, một điều đáng buồn là họ vẫn là con số nhỏ trong tổng thể bức tranh vẽ về các DN Việt Nam. Tuyệt đại bộ phận DN Việt Nam có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, mà theo ông Lộc thì tính bài bản và chuyên nghiệp của những DN này “còn xa mới đạt tới các chuẩn mực phổ biến toàn cầu”.

Ông Chang Hee Lee – Giám đốc Tổ chức Lao động Thế giới tại Việt Nam, cũng một lần nữa khẳng định rằng các DN trong nước hiện nay nếu có tham gia vào cuộc chơi toàn cầu thì cũng chỉ ở điểm thấp nhất của chuỗi giá trị. Có nghĩa là làm những công việc đơn giản nhất mà không đỏi hỏi sự sáng tạo, không tạo ra giá trị gia tăng cao, thay vào đó chỉ là tận dụng lợi thế lao động giá rẻ.

Cuộc cách mạng công nghệ

Nhưng những lợi thế đó rồi cũng sẽ chẳng còn tồn tại lâu. Với tư cách là người đại diện cho cộng đồng DN Việt Nam, ông Lộc đã rất lo lắng rằng một ngày nào đó không xa, nếu DN trong nước không sáng tạo hơn và vươn lên một chuẩn mực toàn cầu trong quản trị hay cả về chiến lược, thì các DN sẽ khó mà trụ vững được.

“Tác động cộng hưởng của hội nhập với cuộc Cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư sẽ tạo ra những áp lực cực lớn với cả cộng đồng DN và đội ngũ doanh nhân” – ông Lộc đưa ra lời cảnh báo.

Theo ông Lộc, những lợi thế về tài nguyên và lao động sẽ suy giảm, thương mại quốc tế có xu hướng đảo chiều khi các ngành công nghiệp cần nhiều lao động và thâm dụng tài nguyên có thể sẽ trở lại chính quốc ở Châu Âu và Bắc Mỹ với công nghệ tự động hóa, sử dụng người máy, trí tuệ nhân tạo và vật liệu mới.

Việc Tập đoàn công nghệ, đầu tư hàng đầu Foxconn vừa quyết định sử dụng 60.000 rô bốt thay cho công nhân bản địa ở Trung Quốc và việc Nike, Adiddas quyết định trở lại đầu tư tại Mỹ và Đức để gần với các trung tâm thiết kế, nghiên cứu và thị trường tiêu dùng là những dấu hiệu cho chuyển dịch công nghệ và đảo chiều của thương mại quốc tế đối với các sản phẩm công nghiệp.

Khi trao đổi về vấn đề này, ông Sanket Ray – Tổng Giám đốc Coca-Cola Việt Nam, cũng đã khẳng định rằng, các sáng tạo và ứng dụng công nghệ mới hướng tới người tiêu dùng và cộng đồng sẽ là chìa khóa để các DN Việt cạnh tranh với DN nước ngoài.

Sở dĩ ông Ray nói như vậy vì ông kể rằng Coca-Cola tồn tại được 130 năm và mở rộng ra hơn 200 thị trường là nhờ vào sự sáng tạo không ngừng.

“Chúng tôi là một DN với hơn 130 năm kinh nghiệm, sản phẩm đơn giản và không phức tạp, vậy tại sao chúng tôi tồn tại được đến ngày nay? Có nhiều công thức thành công, công thức của chúng tôi là biến thành một trường đại học của những sáng kiến. Chúng tôi phát triển sáng kiến từ đó tạo ra giá trị” – ông Ray chia sẻ.

Có thể sẽ là khập khiễng khi so sánh Coca-Cola, một tập đoàn đa quốc gia thuộc hàng lớn nhất thế giới, với các DN Việt Nam, nhưng thông điệp ông Ray chia sẻ có thể là một kinh nghiệm hay bài học để các DN trong nước noi theo.

Theo TS Vũ Tiến Lộc, đã đến lúc DN trong nước phải định vị lại các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi trong bối cảnh của cuộc Cách mạng khoa học, công nghệ lần thứ tư đang diễn ra.

“Các lĩnh vực kinh tế dịch vụ, thương mại, du lịch, nông nghiệp công nghệ cao, IT là những định hướng phát triển quan trọng. Nhưng nền tảng của nền kinh tế trong điều kiện phát triển của Việt Nam trong những năm tới vẫn là công nghiệp, và chúng ta phải có được một thế hệ các nhà công nghiệp, làm công nghiệp công nghệ cao, công nghệ sạch, ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” – ông Lộc nhìn nhận.

Thiếu tướng Phạm Ngọc Tuyển – Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ TCty Đông Bắc, Bộ Quốc phòng:Cạnh tranh bằng năng suất lao động

Để đáp ứng nhu cầu phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh, ngay sau khi tách khỏi Vinacomin (2014), Tổng công ty Đông Bắc đã tập trung vào 4 lĩnh vực trọng tâm: Phấn đấu có niềm tin cao hơn nữa để được Chính phủ giao thêm nhiều mỏ; đa dạng hóa sản phẩm, đầu tư khai thác khoáng sản khác; phấn đặt mục tiêu trở thành nhà nhập khẩu than hàng đầu phục vụ phát triển kinh tế trong nước; đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng trong xây dựng công nghiệp và dịch vụ thương mại, đặc biệt phát huy lợi thế, kinh nghiệm về hầm lò trở thành nhà thầu hàng đầu về công trình ngầm.

Để từng bước đạt được các mục trên, khâu đột phá chính của Tổng công ty Đông Bắc hiện nay là tổ chức sản xuất, cạnh tranh bằng năng suất lao động.

Năm 2016, Tổng công ty Đông Bắc phấn đấu sản xuất trên 5 triệu tấn than; thu nhập bình quân đạt trên 10 triệu đồng/người/ tháng; phấn đấu 100% cán bộ, chiến sĩ đạt yêu cầu trong công tác huấn luyện, đảm bảo an toàn tuyệt đối về người, cơ sở vật chất và vũ khí trang bị…

Lê Quốc Phong – TGĐ Cty Cổ phần Phân bón Bình Điền:Không ngừng đầu tư vào khoa học kỹ thuật

Với triết lý kinh doanh thành công của nhà nông là thành công của doanh nghiệp, Cty Cổ phần Phân bón Bình Điền luôn nghiên cứu, cải tiến, sáng tạo, đưa KH-KT tiên tiến nhất vào sản xuất, làm ra những sản phẩm có chất lượng cao, giúp nhà nông tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, lại có ý nghĩa bảo vệ môi trường.

Bình Điền là đơn vị đầu tiên và duy nhất trong ngành phân bón có hội đồng cố vấn KHKT gồm các giáo sư, tiến sĩ hàng đầu về nông nghiệp. Công ty cũng quan hệ chặt chẽ với các Viện nghiên cứu , trường Đại học để từ đó ứng dụng các tiến bộ công nghệ mới nhất vào sản phẩm của mình. Bình Điền còn luôn quan tâm đến việc nâng cao kiến thức Khoa học kỹ thuật cho người nông dân.

Đến nay Bình Điền có hàng trăm loại sản phẩm phù hợp với từng loại đất và thời kỳ sinh trưởng của từng loại cây trồng. Đặc biệt, Công ty là đơn vị đầu tiên đưa ra các loại sản phẩm chuyên dùng cho cây trồng như: chuyên dùng cho cây lúa, cà phê, cao su, mía, cây ăn trái, điều, rau – màu, chè, ngô, lạc… làm tăng năng suất và chất lượng nông sản.

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp


Tin khác