“Người dân nông thôn muốn giàu có và một môi trường sống tốt chứ không phải môi trường như hiện nay”. Phó Trưởng ban Ban chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, ông Hồ Xuân Hùng đã nhận định như vậy khi nói về mong ước của gần 70% dân số đang sinh sống và làm việc ở nông thôn. Và mong ước ấy đang trở thành hiện thực khi bản đồ quy hoạch nông thôn mới ở từng xã trên toàn quốc hình thành, làm căn cứ để thực hiện.
Quy hoạch “3 trong 1”
Trong 19 tiêu chí về nông thôn mới (NTM), "quy hoạch" được đặt lên vị trí hàng đầu và phải hoàn thành trong năm 2011. Xã Thanh Tân, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình được chọn là mô hình điểm để cán bộ ở 25 tỉnh, thành phía Bắc đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm. Dù chưa là xã nông thôn mới vì còn 8 tiêu chí chưa đạt, gồm: giao thông nông thôn, thủy lợi, cơ sở vật chất, văn hóa, thu nhập bình quân đầu người, cơ cấu lao động, môi trường, hộ nghèo, nhưng đến với Thanh Tân ai nấy đều nhìn thấy vùng quê này đang “thay da, đổi thịt”.
Trên các cánh đồng, từng ô, thửa ruộng được quy hoạch theo hướng "dồn điền, đổi thửa" có thể phục vụ sản xuất hàng hoá. Các con đường xung quanh cánh đồng cũng được trải bê tông hoặc trải nhựa đủ rộng để các loại xe máy nông nghiệp có thể ra vào. Mới đây, xã Thanh Tân đã trao 100 chứng chỉ cho những hộ gia đình có ý thức giữ gìn nhà cửa gọn gàng, sạch sẽ, ngăn nắp và thân thiện với môi trường.
Ông Nguyễn Hữu Rong, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Thái Bình cho biết: “Từ năm 2009, Thái Bình đã tập trung vào làm quy hoạch theo 3 hướng chính là quy hoạch sản xuất, quy hoạch điểm dân cư, quy hoạch khu hành chính trung tâm xã. Tại mỗi xã khi làm quy hoạch, đã lựa chọn các đơn vị tư vấn tiến hành lập đề cương quy hoạch. Sau đó, lấy ý kiến của người dân địa phương và cán bộ xã. Đây là điều rất quan trọng, vì nếu người dân ở xã không được tham gia quy hoạch, việc triển khai thực hiện sau này sẽ rất khó khăn”.
Hiện tại, việc quy hoạch NTM đang được tiến hành trên địa bàn hơn 200 xã ở Thái Bình. Tuy nhiên, đối với nhiều địa phương khác, công tác quy hoạch NTM còn gặp nhiều lúng túng do cơ chế vận hành chương trình, nội dung phương pháp làm quy hoạch còn chưa thống nhất.
Đáng lưu ý, dù công tác quy hoạch là chỉ tiêu cần phải hoàn thiện trong năm 2011, nhưng đến nay, thông tư liên Bộ: NN&PTNT, TN&MT và Xây dựng hướng dẫn thực hiện vẫn đang ở dạng dự thảo. Vậy nên, công tác quy hoạch vẫn phải dựa vào 3 văn bản chỉ đạo của 3 bộ nêu trên. Ông Phạm Văn Minh, Phó Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc (Bộ Xây dựng) nêu: “Đối với công tác quy hoạch NTM, hiện có 3 văn bản do 3 bộ quy định, do đó, nhiệm vụ của chúng ta là phải tập trung vào làm quy hoạch “3 trong 1” cho 9.121 xã trên địa bàn cả nước, gồm quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và quy hoạch sản xuất. Từ đó, các xã hình thành các quy hoạch chi tiết cho địa phương mình”.
|
Chỉnh trang đường làng ở Thanh Tân, Kiến Xương, Thái Bình |
Theo nội dung này, quy hoạch xây dựng tức là xác định ranh giới, quy mô sử dụng đất, dự báo quy mô dân số, quy mô xây dựng trên địa bàn toàn xã và của các thôn, bản theo từng giai đoạn. Trong quy hoạch sử dụng đất, phải xây dựng các vùng xây dựng, khu sản xuất, các công trình phục vụ sản xuất, khu sinh thái. Về quy hoạch sản xuất nông nghiệp, phải xác định ranh giới, quy mô đất phục vụ sản xuất nông nghiệp, quy mô đất, mặt nước cho sản xuất cây trồng, vật nuôi. Toàn bộ công tác quy hoạch chung này, theo ông Phạm Văn Minh sẽ phải được hoàn thành ngay trong năm nay.
Tạo động lực để người dân tham gia
Ông Lê Xuân Thủy, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Nam Định - nơi được Trung ương chọn chỉ đạo rút kinh nghiệm từ chương trình thí điểm xây dựng NTM - chia sẻ: “Mặc dù tỉnh đã hoàn thiện điều tra, đánh giá hiện trạng nông thôn, nhưng cái khó của Nam Định là không có xã nào đạt được 14 tiêu chí, mà trong tỉnh chỉ có 3 xã đạt được 13 tiêu chí NTM, chiếm tỉ lệ 1,4% tổng số xã”.
Trong khi đó, quá trình xây dựng NTM lại gặp nhiều khó khăn như: Nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân chưa đầy đủ khi cho rằng xây dựng NTM sẽ được đầu tư nhiều; Nhu cầu vốn lớn trong khi khả năng của địa phương và sức dân có hạn; Năng lực cán bộ cấp xã không đồng đều, hiểu biết về NTM còn lơ mơ, nếu hướng dẫn không mang tính “cầm tay chỉ việc” thì rất khó triển khai.
Bên cạnh đó, có những tiêu chí đặt ra quá cao, như chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông nghiệp còn 25% là một điều không tưởng đối với những xã thuần nông. Vì thế, ông Lê Xuân Thủy đề xuất: “Mục tiêu NTM phải sát thực, phù hợp với khả năng thực hiện của cơ sở, đồng thời chính sách hỗ trợ phải rõ ràng”. Nhiều địa phương khác cũng nêu ra những khó khăn tương tự, nhất là nhu cầu về nguồn vốn để xây dựng NTM rất lớn trong khi khả năng của địa phương và sức dân có hạn.
Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát nêu rõ: “Mỗi xã cần có một đề án, mà ở đó xây dựng NTM không chỉ có làm đường, còn phải nâng cao được đời sống tinh thần, văn hoá cho người dân. Trong đề án cũng cần phải thể hiện rõ lộ trình xem cần ưu tiên làm những công việc gì trước, việc gì sau. Trong sản xuất, phải quy hoạch hướng tới sản xuất nông nghiệp mang tính hàng hoá, quy mô lớn, dần dần chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông thôn, tổ chức đào tạo, dạy nghề cho nông dân. Tiến tới làm cho đời sống nông dân ngày càng giàu mạnh hơn, bộ mặt nông thôn tiếp tục được đổi mới, phát triển, tiến tới hiện đại”.
Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng lưu ý, các địa phương không nên quá chú trọng vào xây dựng các công trình cấp xã mà quên công trình cấp thôn và hộ gia đình. “Kinh nghiệm ở Điện Biên cho thấy, việc bắt đầu xây dựng công trình từ cấp thôn, hộ gia đình đã khiến người dân phấn khích tham gia vì nó đem lại lợi ích cho mỗi nhà” - Bộ trưởng Cao Đức Phát nêu ví dụ./.
AGROINFO – Theo Báo Điện tử VOVNEWS
Nguồn:http://vov.vn/Home/Xay-dung-nong-thon-giau-dep-vi-loi-ich-moi-nguoi-dan/20116/177374.vov