Theo thống kê của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, cả nước có khoảng 2.790 làng nghề. Các sản phẩm của các làng nghề được các chuyên gia trong nước cũng như nước ngoài đánh giá rất phong phú đa dạng, đặc biệt có nhiều sản phẩm tinh xảo mang tính sáng tạo cao. Với những đặc thù đó của các sản phẩm làng nghề truyền thống, việc xây dựng và quảng bá thương hiệu làng nghề, là hết sức quan trọng, đặc biệt là việc đăng ký nhãn hiệu độc quyền của làng nghề. Bởi vì, nó sẽ giúp cho làng nghề được bảo vệ về mặt pháp luật, đồng thời giữ được uy tín, thương hiệu cổ truyền của làng nghề.
Tuy nhiên, không nhiều làng nghề đăng ký thương hiệu. Ví dụ như tại Hà Nội, hiện có khoảng 1.270 làng có nghề, trong đó là 244 làng nghề truyền thống với 47 nhóm nghề thì trong số đó, làng nghề đã xây dựng và đăng ký thương hiệu rất ít. Việc không có thương hiệu, đã làm giảm đáng kể sức tiêu thụ hàng hoá. Tuy nhiên, xây dựng thương hiệu hoàn toàn không chỉ là đặt tên cho hàng hóa, dịch vụ, rồi đăng kí bảo hộ mà là cả một quá trình gian nan, một quá trình tự khẳng định mình với sự đầu tư hợp lý.
Nhiều ý kiến cho rằng, nhiều doanh nghiệp vẫn ngại đăng ký thương hiệu vì thủ tục rườm rà, rắc rối, chồng chéo. Theo đánh giá của các chuyên gia, để tạo sức cạnh tranh cao trên thị trường, việc xây dựng thương hiệu cho mỗi sản phẩm làng nghề là việc làm khó khăn, vì nó đòi hỏi phải đầu tư đổi mới thiết bị công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm... Nhưng để sản phẩm phát triển bền vững, tránh hiện tượng làm hàng giả, hàng nhái thì phải có công nhận thương hiệu của cơ quan chức năng. Tuy nhiên, nếp nghĩ của phần lớn các cơ sở sản xuất tại các làng nghề hiện nay đều cho rằng, sản phẩm đã có "truyền thống" lâu đời thì ắt sẽ được mọi người ghi nhận nên chưa quan tâm đến việc đăng ký thương hiệu. Có chăng chỉ là xây dựng logo, giới thiệu chỉ giới địa lý, mã số mã vạch nên tiềm năng của làng nghề chưa được đánh thức. Do phần nhiều các sản phẩm làng nghề chưa đăng ký thương hiệu, nên khi phát hiện hàng nhái, hàng giả, các cơ quan chức năng không thể bảo vệ quyền lợi cho người sản xuất. Mặt khác, tỷ lệ thành lập tổ chức làng nghề của các địa phương còn rất ít nên việc xây dựng chương trình quảng bá, tiếp thị sản phẩm còn hạn chế.
Tình trạng chung của nhiều làng nghề hiện nay, mặc dù đã có sản phẩm xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới nhưng còn rất nhỏ lẻ, và hầu hết phải qua khâu trung gian do chưa được đầu tư phát triển đúng mức. Người dân còn hạn chế về trình độ ngoại ngữ nên hầu như phải xuất khẩu qua các khâu trung gian. Đây cũng là nguyên nhân làm cho nhiều sản phẩm làng nghề chưa có chỗ đứng trên thị trường thế giới. Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho biết, ở Việt Nam hiện nay mới chỉ có làng gốm Bát Tràng là biết cách xây dựng thương hiệu làng nghề. Còn lại, các làng nghề khác chủ yếu rơi vào tình trạng xuất thô, mất hết thương hiệu.
Có nhiều lý do dẫn đến việc các làng nghề không mặn mà với việc làm thương hiệu, song lý do chính là với lối sản xuất thủ công, phần nhiều là kinh doanh theo lối riêng rẽ nên sự gắn kết giữa các hộ trong làng nghề chưa cao, mạnh ai nấy làm, ít làng nghề có đại diện đứng ra làm đầu mối thu mua sản phẩm, giao thương với bên ngoài và đại diện pháp lý cho làng nghề; bên cạnh đó, do sự thiếu hiểu hết về ý nghĩa, giá trị của thương hiệu làng nghề, và thiếu sự quan tâm đầu tư xây dựng thương hiệu làng nghề.
Để xây dựng được thương hiệu cho làng nghề, theo các chuyên gia, ngoài sự chủ động, và tự ý thức của các làng nghề, Nhà nước cũng cần hỗ trợ cho các làng nghề khắc phục tình trạng sản xuất nhỏ lẻ và tạo tư cách pháp nhân cho các hộ sản xuất, các doanh nghiệp mở rộng giao thương hàng hóa. Bên cạnh đó, cần đa dạng mẫu mã, đào tạo thợ giỏi để nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường. Các chủ doanh nghiệp, cơ sở cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tham gia triển lãm, hội chợ xây dựng thương hiệu. Việc xây dựng thương hiệu sản phẩm làng nghề truyền thống rất cần sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ của các cơ quan chuyên môn. Có như vậy mới nâng cao được giá trị xuất khẩu.
Các làng nghề hiện nay đang giải quyết việc làm cho khoảng 11-12 triệu lao động. Vì thế, quan tâm xây dựng thương hiệu là việc làm cần thiết, giúp người dân có thể dựa vào đó mà làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.
Theo Báo Điện tử Đảng Cộng sản
Nguồn: http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=30066&cn_id=507105