Giá cao, nông dân vẫn lo
Năm 2010, xuất khẩu thủy sản, trong đó có cá tra, thắng lợi cả về giá và sản lượng, bất chấp những rào cản kỹ thuật các nước đưa ra nhưng người nuôi vẫn sợ vòng luẩn quẩn của những năm trước. Còn nhớ năm 2008 - 2009, giá cá tra nguyên liệu giảm liên tục, lượng cá tồn đọng lớn, nhiều hộ nuôi nhỏ lẻ trắng tay, lâm vào cảnh nợ nần. ông Lê Văn Long, người nuôi cá ở Cồn Tiên trên sông Châu Đốc (An Giang) cho biết: “Bộ Nông nghiệp và PTNT cần quy hoạch vùng nuôi và khống chế diện tích nuôi phù hợp với nhu cầu thị trường. Đồng thời, thực hiện các tiêu chí về an toàn vùng nuôi đảm bảo tiêu chuẩn chế biến xuất khẩu. Nông dân không ngại thực hiện theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp, nhưng phải đảm bảo quyền lợi cho người nuôi có ứng dụng các tiêu chuẩn, kỹ thuật so với người nuôi bình thường. Năm 2011, đã có quy định giá sàn xuất khẩu đối với cá tra, nhưng giá này phải thay đổi theo giá thị trường, chứ không thể áp dụng hết năm này đến năm khác để người nuôi cứ chạy theo giá”. Và cho đến thời điểm này, dù giá cá tăng nhưng nhiều người vẫn treo ao, không dám đầu tư trở lại.
Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng sản xuất lúa gạo lớn nhất cả nước, năm 2010, sản lượng lúa hàng hóa toàn vùng đạt gần 21,7 triệu tấn. “Giữ vai trò đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, nhưng người trồng lúa ĐBSCL vẫn nghèo”, đó là nhận xét của tiến sĩ Lê Văn Bảnh, Viện trưởng Viện Lúa ĐBSCL. “Giá lúa hiện đang ở mức có lợi cho nông dân nhưng cần phải ổn định, tránh trường hợp vào mùa thu hoạch rộ, giá giảm mạnh - ông Nguyễn Văn út ở huyện Hòn Đất (Kiên Giang) nói.
Vụ mía năm 2010-2011, giá mía ở ĐBSCL tăng đột biến đầu vụ do tình trạng tranh mua của các nhà máy đường. Đó là hệ lụy của nhiều năm giá mía bấp bênh, người trồng mía cải tạo đất chuyển sang trồng cây khác, gây thiếu hụt mía nguyên liệu cho các nhà máy đường năm 2011. Ông Trần Tấn Thành ở huyện Giồng Riềng (tỉnh Kiên Giang) nói: “Các nhà máy đường cần xây dựng vùng nguyên liệu và đầu tư cho nông dân nâng cao chất lượng, năng suất. Có thể ký giá sàn và thực hiện mua bán theo giá thị trường khi đã thu hoạch để nông dân an tâm sản xuất. Giá mía vụ này tăng cao, người trồng mía lãi lớn nhưng nông dân không khỏi lo lắng cho vụ sau. Bởi vì, giá tăng sẽ kéo nhiều người quay lại với cây mía rồi sẽ gây thừa nguyên liệu, giá giảm!”.
Nỗi lo của nông dân về được mùa mất giá, được giá mất mùa hoàn toàn có cơ sở. Cốt lõi của vấn đề là do sản xuất manh mún, phương thức quản lý sản xuất nông nghiệp vận hành theo cơ chế thị trường còn nhiều bất cập, đầu tư thiếu đồng bộ cho sản xuất, quy hoạch...
Chuyển rủi ro cho thị trường
Các chuyên gia đầu ngành nông nghiệp cho rằng, để đảm bảo công bằng cho nông dân, cần tính toán giá thành sản xuất trên từng loại cây trồng, vật nuôi một cách đầy đủ và chính xác. Nhiều năm qua, việc tính giá thành sản xuất cho cây lúa, con cá, con tôm... chưa đầy đủ, chưa tính đến công sức của nông dân trên đồng ruộng, tiền thuê đất, lãi suất ngân hàng... “Chính phủ yêu cầu doanh nghiệp mua lúa phải đảm bảo nông dân có lãi 30%, nông dân rất phấn khởi. Tuy nhiên, thực tế giá không được như vậy. Nông dân không bán lúa trực tiếp cho doanh nghiệp mà phải thông qua thương lái”, ông út nói.
Theo tính toán của người trồng lúa, giá lúa hàng hóa vụ đông xuân 2010-2011 phải từ 5.000 đồng/kg trở lên nông dân mới có lời, vì giá thành sản xuất đã tăng gần gấp đôi so với vụ đông xuân trước. Đối với giá thành nuôi cá tra, ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm Hợp tác xã Thới An, quận ô Môn (TP. Cần Thơ), tính toán: “Năm 2010, giá thành nuôi cá tra ở Cần Thơ cao nhất là 18.000 đồng/kg. Còn năm 2011, tính đầy đủ thức ăn cho cá, con giống, thuốc, hóa chất, chi phí bơm nước, công nuôi và lãi suất ngân hàng thì giá thành nuôi dao động ở mức 21.000-22.000 đồng/kg”. Theo ông Hải, giá cá tra nguyên liệu phải ổn định ở ngưỡng 23.000-24.000 đồng /kg trở lên người nuôi cá mới có cơ may không bỏ ao.
Tiến sĩ Trần Du Lịch, Viện trưởng Viện Kinh tế TP. Hồ Chí Minh nhận xét: “Một nền nông nghiệp chỉ mang lại sự giàu có khi được gắn với ngành công nghiệp chế biến nâng cao giá trị gia tăng. Hiện chúng ta thường nói đến liên kết 4 nhà, nhưng nếu không gắn lợi ích của nhà nông và doanh nghiệp một cách hữu cơ, thì không thể giải quyết được cái gốc của vấn đề”.
AGROINFO - Theo Báo Kinh tế nông thôn
Nguồn:http://www.kinhtenongthon.com.vn/Story/kinhte-thitruong/2011/3/27459.html