Có những người chả thèm đếm xỉa đến độc giả khi chạy một mạch bài dài cả trang mà chỉ có mỗi một cái ảnh minh họa tí xíu. Đã thế, họ còn tra tấn độc giả bằng những cụm chữ dài đến một gang tay. Và cũng có nhiều người rất thích đặt tít xen - tức những tít nhỏ nằm xen trong bài báo, giữa hai đoạn.
Nhưng đặt tít xen không đơn giản là vì thích hay không thích. Có những quy định khi nào và tại sao nên đặt tít xen. Diễn đàn Báo chí Việt Nam xin giới thiệu một vài gợi ý của giảng viên Fabienne Gérault thuộc Đại học Báo chí Lille, Pháp.Chức năng của tít xen
- tít xen cho phép người đọc nghỉ lấy hơi khi đọc bài báo, nó tạo không gian thông thoáng cho mắt.
- giãn mắt
- là một lối vào bài báo.
- trợ giúp bài báo. Với một người đọc đang mất dần hứng thú, nó có thể tạo ra hứng thú mới.
- giúp tổ chức bài báo.
Đặt tít xen ở đâu, khi nào ?
Tít xen nhất thiết phải có khi bài báo vượt quá 1.500 kí tự. Không bao giờ đặt tít xen ở ngay đầu bài báo, dưới sapô hoặc dưới tít phụ, cũng như ở ngay đầu một cột. Cứ sau khoảng một khổ báo, giữa hai đoạn cần một tít xen. Cần tránh làm cho bài báo về hình thức có hình bậc thang hay hình nằm ngang, bằng cách tránh dùng tít xen với các phỏng vấn dạng hỏi/trả lời, vì như thế sẽ khó đọc.
Viết tít xen như thế nào ?
- Đơn giản, có nghĩa, trung thành với bài báo, ngắn gọn (chỉ một từ cũng được). Với mỗi cột, tít xen chiếm từ một đến ba dòng.
- Tìm tít xen trong một hay nhiều đoạn tiếp theo những từ liên quan, chứa thông tin. Đó có thể là một công thức, một hình ảnh hay câu nói. Cần phải tìm thấy trong bài báo những chữ dùng ở tít xen.
- Có thể viết các tít xen của một bài báo dưới một dạng duy nhất, bằng cách hòa hợp chúng để tạo ra ấn tượng khi đọc.
- Có thể vừa viết bài vừa viết tít xen. Tuy nhiên phải chú ý kết quả cuối cùng sau khi dàn trang. Thường vào lúc này người ta mới viết tít xen. Tít xen phải gắn với đoạn tiếp theo chứ không phải đoạn trước đó.
- Có hai lỗi cần tránh: 1/ dùng lại từ có trong tít xen khác hay trong tít; 2/ thay đổi chỗ của một tít xen đã viết. Có thể đẩy nó lên trên, chứ không được đẩy xuống dưới, bởi nó phải gắn với đoạn tiếp theo.
Mở đầu
Là một biến thể của tít xen. Chức năng của nó gần với chức năng của sapô, có tính gợi. Đây là một kiểu giãn mắt và là một lối vào bài báo. Nó gồm nhiều dòng, viết ở phông chữ khác và to hơn nhiều so với co chữ bài báo, đôi khi còn lớn hơn cỡ chữ của sapô. Thường đặt trong bài báo, phần không có minh họa, để làm giãn mắt giống như bằng một cửa sổ (philê). Dùng lại một câu có ý nghĩa, một công thức gây sốc, một trích dẫn trong bài và viết lại, và thường là bằng cách giảm nhẹ đi./.