Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi): Làm rõ bản chất hợp tác xã

19/04/2012

Tiếp tục phiên họp thứ 7, chiều 18/4, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Thu mua bưởi tại HTX bưởi Năm Roi Mỹ Hòa (huyện Bình Minh, Vĩnh Long).
Theo Tờ trình của Chính phủ, dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi) nhằm mục tiêu: Khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy hợp tác xã (HTX) mới; định hướng phát triển cho các HTX hiện đang hoạt động theo đúng bản chất HTX; đáp ứng nhu cầu và lợi ích của xã viên tham gia HTX; bảo đảm quyền và lợi ích của hàng chục triệu hộ nông dân, hàng chục triệu người tiêu dùng, hộ kinh doanh cá thể, các doanh nghiệp…
Làm rõ bản chất HTX
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, dự thảo Luật đã quy định rõ hơn về bản chất và định nghĩa HTX. Theo đó, mục tiêu của HTX là đáp ứng yêu cầu chung của thành viên về sản phẩm, dịch vụ, hoặc tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho các thành viên một cách hiệu quả hơn so với từng thành viên đơn lẻ không thực hiện được hoặc thực hiện kém hiệu quả trong điều kiện cơ chế kinh tế thị trường. HTX, liên minh HTX phải hoạt động hiệu quả và theo đuổi mục tiêu cao nhất là đáp ứng nhu cầu về sản phẩm, dịch vụ của thành viên.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển, khi xây dựng dự án Luật cần phải làm rõ HTX khác gì với doanh nghiệp? Nếu như dự thảo Luật chỉ nêu mục tiêu cao nhất của HTX là đáp ứng nhu cầu chung của các thành viên về sản phẩm thì không hợp lý. Theo ông, nếu như vậy thì đây chỉ là HTX tự cung tự cấp, mà nếu không vì mục tiêu lợi nhuận thì HTX không thể phát triển được.
Giải trình vấn đề, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết sự khác biệt cơ bản giữa HTX và doanh nghiệp là: HTX hướng tới lợi ích chung, trong khi đó doanh nghiệp hướng tới lợi nhuận được chia theo tỷ lệ tham gia vốn.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, HTX phải gắn với doanh nghiệp, không thể tách biệt rạch ròi HTX và doanh nghiệp bởi thực tế nhiều HTX đã là vùng nguyên liệu của các doanh nghiệp.
Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cũng nhấn mạnh bản chất HTX chính là sự liên kết của các cá nhân, thành phần kinh tế, trang trại. Lợi ích của các xã viên khi tham gia HTX là nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động kinh tế của mình thông qua cung ứng vật tư, dịch vụ, tiêu thụ sản phẩm chung hoặc tạo việc làm có hiệu quả hơn so với xã viên đơn lẻ tự thực hiện hoặc không thực hiện được. Bộ trưởng Bùi Quang Vinh lấy ví dụ, nhiều người cùng trồng bưởi, cùng trồng cà phê trên mảnh đất của họ, nhưng nếu từng hộ một trồng thì không có thương hiệu, vì vậy cần liên kết để áp dụng tiến bộ kỹ thuật, cần phải có một tổ chức để lo thương hiệu. Khi có thương hiệu thì giá thành sản phẩm cũng cao hơn. Như vậy, mục đích của HTX là lợi nhuận tối đa mà lợi nhuận sẽ được chia lại cho xã viên, HTX chỉ lấy hoa hồng. “Tính đặc thù của HTX là tính "đối nhân" chứ không phải "đối vốn". Có nghĩa là dù các xã viên góp vốn với số lượng khác nhau nhưng có tiếng nói như nhau trong các quyết định của HTX” – Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh.
Cho phép HTX thành lập công ty trực thuộc
Thẩm tra dự án Luật, Ủy ban Kinh tế nhất trí với quy định của dự thảo luật cho phép HTX góp vốn, mua cổ phần, thành lập công ty trực thuộc vì phù hợp với thực tiễn trong nước và nước ngoài.  Tuy nhiên, Ủy ban này đề nghị cần quy định rõ các tiêu chí để xác định việc thành lập công ty nhằm mục tiêu hỗ trợ, tiêu thụ, cung cấp sản phẩm, dịch vụ phục vụ HTX, tránh tình trạng những công ty hoạt động trái mục đích thành lập và bản chất của HTX.
Bày tỏ trước thực trạng cả nước có hơn 14 nghìn HTX với khoảng 12 nghìn HTX hoạt động có lãi, nhưng bình quân lãi rất thấp chỉ khoảng 106 triệu đồng/năm, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cũng đồng tình cho phép HTX thành lập công ty để HTX phát triển nhưng phải có điều kiện cụ thể.
Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cũng cho rằng nên cho phép HTX lập công ty trực thuộc theo từng loại hình, từng địa bàn, nhưng cần quy định rõ tiêu chí. 
Liên quan đến tài sản và xử lý tài sản khi giải thể HTX, đa số ý kiến thành viên UBTVQH cho rằng việc duy trì tài sản không chia là điều kiện cần thiết cho sự tồn tại liên tục của HTX, ngăn ngừa các hành vi mua bán, chuyển nhượng HTX. Mặt khác, tài sản không chia là một trong những nguồn lực quan trọng để HTX khai thác, sử dụng, tích lũy để tái đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh.
Đồng ý với dự thảo luật và cơ quan thẩm tra, song Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển đề nghị làm rõ nếu không chia tài sản thì trong trường hợp giải thể HTX thì xử lý thế nào với tài sản không chia, có sung công quỹ  tài sản này không?
Còn Chủ tịch Hội đồng dân tộc Ksor Phước cho rằng đây là tài sản không chia, dù có biến động về thành viên, tài sản đó vẫn cần được duy trì như tài sản chung của cộng đồng thành viên, trường hợp HTX giải thể, chấm dứt hoạt động sẽ phải chuyển tài sản cho các tổ chức phục vụ cộng đồng hoặc chính quyền địa phương quản lý./.
Theo Báo Điện tử Đảng Cộng sản

Nguồn:http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=30106&cn_id=518555


Tin khác