Đây là chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại buổi làm việc với lãnh đạo chủ chốt Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sáng 15/9 về tình hình thực hiện Nghị quyết số 26 (Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa X). Cùng dự buổi làm việc có Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh và lãnh đạo nhiều Ban, Bộ, ngành, cơ quan hữu quan.
Sau 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 26, mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nhưng nông nghiệp, nông thôn nước ta đã vượt qua khó khăn, duy trì được tăng trưởng, góp phần ổn định kinh tế - xã hội đất nước. Tỷ lệ tăng trưởng nông nghiệp nước ta tăng đáng kể: năm 2008 đạt 1,83%, năm 2010 đạt 2,78%. Sản lượng lúa năm 2011 dự kiến đạt hơn 41 triệu tấn. Tổng kim ngạch xuất khẩu các loại nông, lâm, thủy sản 8 tháng đầu năm đạt 16 tỷ USD. Tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm xuống còn 9,45%, hộ nghèo nông thôn còn 11,3% theo tiêu chí cũ; tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh tăng lên 83%. Tổng vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp, nông thôn 3 năm qua đạt gần 290.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 52% tổng vốn đầu tư phát triển của cả nước.
Tuy vậy, báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng như ý kiến của đại diện các Bộ, ngành tại buổi làm việc cũng nêu ra những hạn chế, tồn tại. Đó là việc triển khai Nghị quyết chưa đồng bộ, quyết liệt, kết quả đạt được còn hạn chế so với yêu cầu, chậm tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ toàn diện trên thực tế. Nhận thức của một bộ phận cán bộ các cấp và người dân chưa đúng, chưa đầy đủ. Việc triển khai thực hiện một số cơ chế chính sách đã ban hành chưa thực sự quyết liệt, còn lúng túng, thiếu đồng bộ, chậm ban hành văn bản hướng dẫn, hoặc do thiếu nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực tương ứng, thiếu kiểm tra đôn đốc thực hiện.
Chậm giải ngân cho chương trình đào tạo nghề
Nguồn lực đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn tuy được tăng cao hơn nhưng vẫn rất thấp và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế, đầu tư hạ tầng rất lớn nhưng người dân thụ hưởng không được nhiều. Vốn dành để đào tạo nghề cho nông dân cũng gặp nhiều khó khăn, như ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ: “Hiện nay, tốc độ giải ngân đề án dạy nghề cho nông dân rất chậm. Theo đánh giá của Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiệu quả của việc đào tạo này còn chưa đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đây là chương trình rất lớn nhưng lại giải ngân thấp nhất trong các chương trình ngân sách đang bố trí vốn và hiệu qua chưa đáp ứng yêu cầu của các địa phương”.
Một thực tế nữa là hiện nay, khu vực miền núi, tiềm năng lớn nhưng chưa khai thác hết vì kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội yếu kém, dân trí chưa cao, nguồn nhân lực trong độ tuổi lao động chưa qua đào tạo lớn nhất cả nước. Khoảng cách, chênh lệch giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị ngày càng xa. Vì vậy, khi triển khai Nghị quyết, cần có cơ chế đặc thù cho từng vùng. Khu vực miền núi, dân tộc thiểu số không thể giống đồng bằng, thành phố.
Nhiều ý kiến cho rằng, phát triển nông nghiệp cần theo hướng hiện đại, đặc biệt chú ý giá trị gia tăng. Có quy hoạch, đổi mới cơ cấu ngành nghề, xem xét lại phương thức sản xuất trong nông nghiệp, tìm mô hình mới hiệu quả.
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng, để Nghị quyết thực sự đi vào cuộc sống cần huy động sức mạnh tổng lực để triển khai các chương trình, đề án, trong đó xác định rõ nguồn lực Nhà nước là chủ đạo nhằm tạo ra những cú hích thực sự. Quy hoạch đất đai, hạ tầng nông thôn cần gắn với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, đảm bảo chi tiết, cụ thể, phù hợp với từng vùng, miền. Tuy nhiên, đây là Nghị quyết phải triển khai lâu dài, không thể nóng vội… Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh nói: “Đầu tư phát triển hạ tầng cho nông nghiệp, nông dân và nông thôn trong 5 năm tới phải tạo được bước đột phá. 10 năm tới, đầu tư của nhà nước phải tạo được bước thay đổi về hạ tầng. Trước hết là thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới. Đây là chương trình quan trọng, mấu chốt để thực hiện nghị quyết của Trung ương”.
Nông dân vẫn chưa là chủ thể
Phát biểu tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Nghị quyết của Đảng về “nông nghiệp, nông dân và nông thôn” có ý nghĩa chiến lược trong giai đoạn hiện nay, cần tiếp tục được triển khai quyết liệt hơn nữa. Những kết quả sau 3 năm qua càng khẳng định, nếu có quyết tâm, biện pháp phù hợp, cách làm sáng tạo gắn với kiểm tra, đôn đốc thì Nghị quyết sẽ đi vào cuộc sống.
 |
| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn |
Tổng Bí thư cho rằng, cần nhất quán quan điểm “Phát triển nông nghiệp toàn diện là then chốt, xây dựng nông thôn mới là căn bản, nông dân là chủ thể”. Tuy nhiên cho đến nay, vai trò chủ thể của người nông dân chưa chưa rõ; việc xây dựng giai cấp nông dân trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa cần được quan tâm hơn nữa.
“Nông nghiệp hiện đại là then chốt, xây dựng nông thôn mới là cơ bản, nông dân là chủ lực. Tôi thấy nông dân vẫn chưa được quan tâm lắm. Nói đến nông dân, không phải là chăm lo đời sống tinh thần vật chất là đủ. Mục tiêu chiến lược của chúng ta phải phát triển giai cấp công nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa”.
Tổng Bí thư cho rằng, một số tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới qua thực tế cho thấy chưa phù hợp. Còn có cơ chế, chính sách khó triển khai với địa phương cơ sở, nhiều chương trình, đề án triển khai quá chậm; chưa nhân rộng được các mô hình tốt, cách làm hay.
Theo Tổng Bí thư, xây dựng nông thôn mới, ngoài đầu tư cơ sở hạ tầng cần lưu ý các công trình phúc lợi xã hội như trường học, trạm y tế, nhà văn hóa; lưu ý gắn với phong tục tập quán truyền thống của các địa phương. Trong quy hoạch, phải đảm bảo diện tích đất trồng lúa, không lấy đất lúa vào các mục đích khác. Trước mắt, Tổng Bí thư chỉ đạo, phải xác định rõ nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương về ý nghĩa chiến lược của Nghị quyết. Các chương trình, đề án đã có cần khẩn trương tiến hành, vướng mắc ở đâu thì kiến nghị để sửa đổi, bổ sung kịp thời kể cả cơ chế, chính sách. Cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; làm ráo riết quyết liệt, đồng bộ gắn với kiểm tra, đôn đốc…
Nhất trí với những kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng Bí thư mạnh: “70% dân số làm nông nghiệp, 80% dân số sống ở nông thôn, trong giai đoạn hiện nay, Nghị quyết của Đảng về nông nghiệp, nông thôn và nông dân luôn có vị trí chiến lược, là cơ sở xây dựng, phát triển xã hội bền vững; giữ ổn định chính trị, phát huy sức mạnh tổng thể trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”./.
Theo VOVNEWS