Vụ cà phê 2010 – 2011 đước nhận định là nhiều dấu hiệu khả quan hơn khi giá liên tục tăng từ đàu năm đến nay. Tuy nhiên, sản lượng, chất lượng sản phẩm và tình hình tài chính của các doanh nghiệp cà phê vẫn là những yếu tố đáng lo ngại cho sản xuất, chế biến và tiêu thụ.
5 tháng đầu năm 2010, thị trường cà phê Robusta có sự biến động mạnh do nhu cầu thấp, làm cho giá giảm sâu. Giá cà phê giao sau tại Luân Đôn thời điểm 15/03/2010 xuống 1.201 USD/tấn – mức chạm đáy của 3 năm gần đây. Theo đó, giá cà phê Robusta trong nước giảm mạnh, có lúc xuống dưới 23.000 đồng/kg. Hết quý I năm 2010, tổng lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam đạt khaorng 340 nghìn tấn, giá xuất khẩu bình quân 1.400 USD/tấn, kim ngạch đạt khoảng 446 triệu USD (so với cùng kỳ năm 2009 giảm 24% về lượng và 28,3% về giá trị).
Nhiều doanh nghiệp và các cơ sở thu mua, chế biến cá phê xuất khẩu bị thua lỗ nặng do thời điểm mua vào giá cao, lãi suất ngân hàng cao nhưng giá bán ra lại thấp. Một số hộ dân có cà phê ký gửi tại các doanh nghiệp hoặc các đại lý bị thiệt hại do các cơ sở này mất khả năng thanh toán.
Để tháo gỡ khó khăn trên, Thủ Tướng Chính phủ đã có Quyết định số 481/QĐ – TTg ngày 13/04/2010 về việc hỗ trợ mua tạm trứ 200.000 tấn cà phê, nhằm góp phần khắc phục khó khăn trong tiêu thụ, ngăn chặn tình trạng giá cà phê trong nước xuống quá thấp. Mặc dù kết thúc thời điểm thu mua tạm trữ , lượng mua của 12 doanh nghiệp chỉ đạt khoảng 55.000 tấn, nhưng chính sách hỗ trợ thu mua tạm trữ cà phê của Chính phủ đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần ngăn chặn tình trạng tụt dốc và cải thiện thị trường cà phê thế giới và trong nước.
Bước sang 5 tháng đầu tiên niên vụ cà phê 2010 – 2011 (tháng 10/2010 – 02/2011), khối lượng cà phế chế biến, xuất khẩu của cả nước đạt gần 600.000 tấn (ước 6 tháng là 800.000 tấn), tăng hơn 20% so với cùng kỳ niên vụ 2009 – 2010. Giá xuất khẩu bình quân đạt 1.889 USD/tấn, tăng hơn 33% so với cùng kỳ niên vụ trước, đưa kim ngạch xuất khẩu đạt gần 1,13 tỷ USD. Đây là kết quả vô cùng khả quan cho niên vụ cà phê 2010 – 2011. Kết quả này vẫn còn tiếp tục duy trì khi mà, dự báo từ nay đến cuối vụ, giá cà phê vẫn ở mức cao (trên 2.000 USD/tấn). Theo đó, ngành cà phê Việt Nam phấn đấu vụ cà phê 2010 – 2011 đạt sản lượng 1,1 – 1,2 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu trên 2 tỷ USD, giữ thị phần thương mại khoảng 13 – 15% thị phần xuất khẩu cà phê thế giới.
Tuy nhiên, cũng như các niên vụ trước, do thiếu hụt về vốn và lãi suất vay vốn cao, các doanh nghiệp không có khả năng chủ động tạm trữ cà phê để điều tiết sản lượng xuất khẩu, dẫn đến lượng hàng bán ra dồn dập trong 3 tháng chính vụ thu hoạch là tháng 12/2010 và tháng 01, 02/2011 (đạt trên dưới 15.000 tấn/tháng). Do đó, lượng cà phê tồn kho hiện nay không còn nhiều, ước tính lượng tồn kho trong các kho của các doanh nghiệp xuất khẩu tại thành phố Hồ Chí Minh và vùng lân cận là khoảng 40.000 tấn, kho thuộc các doanh nghiệp của người mua là 90.000 tấn, kho ngoại quan 187.000 tấn (tổng cộng chưa đến 300.000 tấn). Lúc cà phê thấp thì lượng bán ra ồ ạt. Trong những tháng tới, giá cà phê sẽ còn tăng cao mà lượng hàng thì còn không nhiều, nhành cà phê sẽ bị thua thiệt không nhỏ.
Dẫu sao, niên vụ cà phê 2010 – 2011 cũng là một mùa cà phê thành công với những con số ấn tượng của ngành cà phê Việt Nam. Thàng công đó là nhờ vào chủ trương hỗ trợ tạm trữ cà phê kịp thời và đúng dắn của Chính phủ.
Nhiều chuyên gia trong nghành cà phê của Việt Nam cho biết: Mặc dù xuất khẩu cà phê của chúng ta đứng thứ 2 thế giới (sau Braxin) nhưng công tác tiếp thị, quảng bá vẫn còn quá kém. Cụ thể ở những quốc gia mà cà phê Việt Nam chiếm thị phần lớn như Mỹ, Bỉ , Đức… thì hầu như chưa hề có một văn phòng đại diện hoặc một cơ quan tương tự nào để quản lý và quảng bá thương hiệu.
AGROINFO – Theo Báo Nông nghiệp Việt Nam số 83 ngày 27/04/2011