Nâng cao thu nhập là khó nhất
Cục trưởng Cục KTHT – PTNT Tăng Minh Lộc cho rằng phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho cư dân nông thôn (theo tiêu chí số 10, 12 của Bộ tiêu chí quốc gia NTM) là nội dung khó nhất trong xây dựng NTM. Vì vậy ngay từ đầu, BCĐ Chương trình thí điểm Xây dựng NTM đã rất coi trọng công tác này. Sau mỗi kỳ họp BCĐ, Trưởng BCĐ đều có thông báo đôn đốc, nhắc nhở các xã điểm phải coi trọng việc chỉ đạo và dành vốn cho phát triển sản xuất, văn hóa… khắc phục tình trạng chỉ chú trọng đến xây dựng hạ tầng. Về phát triển sản xuất phải tập trung chuyển đổi cơ cấu sản xuất theo hướng hàng hóa, thực hiện phương châm “mỗi làng một sản phẩm”, tập trung đào tạo, tập huấn kiến thức cho người lao động và chuyển giao TBKT, tăng vốn tín dụng cho người dân vay để sản xuất…
Theo Tổ công tác giúp việc cho BCĐ Chương trình xây dựng NTM, Bộ NN&PTNT đã giao 15 đơn vị cua Bộ xuống trực tiếp tư vấn, giúp đỡ các xã điểm xây dựng phương án sản xuất và tổ chức triển khai trên thực tiễn các mô hình SXNN hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân. Kết quả thực hiện đến tháng 3/2011 đã có 8/11 xã hoàn thiện quy hoạch chi tiết về nông nghiệp, còn xã Thanh Chăn ( Điện Biên), Tân Hội (Lâm Đồng), Tân Lập (Bình Phước) đang khẩn trương hoàn thiện. Toàn bộ 11 xã điểm đều đã xây dựng phương án phát triển sản xuất tăng thu nhập cho nông dân. Tổng Cục Dạy nghề phối hợp với Trung tâm Khuyến nông các tỉnh mở được 100 lớp dạy nghề cho 7.200 lượt nông dân. Đã hình thành 50 tổ hợp tác, củng cố phát triển 27 HTX, Thành lập 54 CLB Khuyến nông và tín dụng…
Ông Nguyễn Đức Học, Chủ tịch UBND xã Thụy Hương (Hà Nội) cho biết, địa phương đã xây dựng được 3 mô hình tròng trọt gồm 8 ha hoa, 15 ha cây ăn quả, 10 ha rau an toàn và đang triển khai xây dẹng khu chăn nuôi tập trung 15,6 ha, xây dựng khu tiểu thủ công nghiệp, làng nghề. Đến nay đã đạt 14/19 tiêu chí NTM, còn 5 tiêu chí chưa đạt gồm cơ cấu lao động, thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo, văn hóa và môi trường. Theo ông Học, xây dựng NTM là mô hình mới, năng lực tiếp thu cán bộ còn hạn chế, lúng túng, chưa theo kịp yêu cầu; thực hiện các dự án phát triển sản xuất còn gặp nhiều khó khăn, tiến độ chậm…
Phó Chủ tịch UBND Xã Tân Thông Hội (TP HCM) cũng cho biết, xã tập trung vào khai thác các lợi thế của địa phương như sản xuất rau sạch, hoa, cây cảnh, chăn nuôi bò sữa. Đã hình thành 2 HTX và 8 tổ hợp tác; giá trị SXNN bình quân đạt 177 triệu đồng/ha, tăng 25% so với 2009. Đồng thời phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh thực hiện cơ giới hóa nông nghiệp và nhân rộng các mô hình SXNN hiệu quả, giải quyết việc làm cho 511/1.604 lao động…
Hỗ trợ SXNN hàng hóa
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hồ Xuân Hùng đánh giá: Mặc dù giai đoạn đầu, việc bố trị nguồn lực hỗ trợ cho các xã còn chậm, song công tác phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho cư dân đã biến chuyển tích cực và có kết quả rõ rệt. Đến nay, xã nào cũng có 3 – 4 mô hình sản xuất có hiệu quả, một số xã hình thành được các sản phẩm hàng hóa lớn, thu nhập của người dân đã được tăng lên, tạo tiền đề vững chắc cho xây dựng NTM. Đã hình thành được một số cách làm, cách vận dụng cơ chế phù hợp trong thực hiện tiêu chí thu nhập, tỷ lệ lao động được đào tạo, chuyển dịch cơ cấu lao động nông nghiệp, vốn là những tiêu chí khó nhất trong xây dựng NTM.
Tuy nhiên, bên cạnh những mạt đạt được, ông Hùng thừa nhận vẫn tồn tại một số hạn chế như sản xuất còn manh mún, nhiều xã vẫn chỉ có các mô hình nhỏ lẻ thuộc các nhóm hộ, nhiều sản phẩm mới ở dạng hình thức, chưa tiêu biểu cho năng suất cao, chất lượng tốt và giá thành hạ, thu nhập của người dân có tăng nhưng ở mức thấp… Thời kỳ đầu, các xã mới chỉ chú trọng đến phát triển hạ tầng, thiếu kinh nghiệm chỉ đạo sản xuất, nhất là sản xuất hàng hóa. Hơn nữa, vốn đầu tư cho lĩnh vực sản xuất rất thấp, mới chỉ chiếm khoảng 12% tổng vốn đã sử dụng ở 11 điểm. Đối với nguồn vốn tín dụng, từ khi có Nghị Quyết 41/NĐ-CP, đến nay Ngân hàng có dư nợ 528 tỷ đồng (bình quân 48 tỷ/xã), là rất nhỏ so với nhu cầu.
Ông Hùng đề nghị thời gian tới BQL các xa phải dành ít nhất 20% số vốn TƯ hỗ trợ cho SXNN hàng hóa. Các xã giao cho Hội Nông dân hoặc Hội Phụ nữ tư vấn cho các hộ xây dựng phương án sản xuất và tín chấp cho hộ vay vốn. Tích cực thu hút các doanh nghiệp vào sản xuất, chế biến nông sản như hỗ trợ doanh nghiệp thuê hoặc mua ruộng đát của nông dân để mở rộng trang trại…
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát: “Tiêu chí phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho nông dân là chỉ tiêu khó đạt nhất trong xây dựng NTM. Nhiệm vụ của chúng ta là phải giúp tất cả các hộ dân trong xã NTM tăng thu nhập, chứ không phải giúp vài hộ hay từng nhóm hộ. Xây dựng NTM phải coi trọng cả phát triển nông nghiệp lẫn phát triển phi nông nghiệp. Việc đào tạo nông dân phải gắn với từng mô hình cụ thể, không nên đưa nghề quá xa vời vào thực tế. Vùng thủy sản nên đào tạo mô hình thủy sản, vùng lúa đào tạo thâm canh lúa, vùng cao su đào tạo công nhân cạo mủ cao su… Chúng ta phải đào tạo mạnh mẽ hơn nữa để thúc đẩy địa phương phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho nông dân, phấn đấu đến cuối năm 2011 các xã điểm đều đạt tiêu chí số 10, 12 của Bộ tiêu chí quốc gia NTM.
AGROINFO – Theo Báo Nông nghiệp Việt Nam số 54 ngày 17.03.2011